Chiến tranh lạnh là gì?
Khi Chiến tranh thế giới thứ 2 kết thúc, Châu Âu có một bối cảnh bị tàn phá, suy yếu nặng nề trong sự tồn tại vai trò khá lu mờ của Pháp với Anh, còn Đức thì đang đổ nát và đứng trước sự chia cắt hai miền. Khi này Mỹ với Liên Xô nổi lên với một vai trò mới, họ là siêu cường quốc của thế giới về sự giàu có, hùng mạnh. Ngay khi này, hai quốc gia đã nhanh chóng nắm lấy quyền chi phối toàn hệ thống của chính trị quốc tế.
Khi tìm hiểu về chiến tranh lạnh, nó được hiểu chính là thời kỳ căng thẳng về chính trị, quân sự của Mỹ và Liên Xô từ sau Chiến tranh thứ 2 kết thúc. Yếu tố của cuộc “chiến tranh” này chính là việc đối đầu sâu sắc về quyền lực, ý thức hệ của hai 2 nước. Trong đó, yếu tố “lạnh” là phản ánh cuộc chiến của Liên Xô với Mỹ là không dùng đến vũ khí “nóng – các loại vũ khí truyền thống” ở cuộc chiến này, thay vào đó chính là cuộc chạy đua về vũ trang và nổi lên là vũ khí hạt nhân.
Thực tế, Chiến tranh lạnh chính là giai đoạn đầu tiên của lịch sử về sự tồn tại hệ thống lưỡng cực, nơi mà Mỹ với Liên Xô chính là hai đại diện. Mâu thuẫn của hai nước này, chính là đại diện cho mâu thuẫn của hai phe Xã hội chủ nghĩa (Liên Xô khởi xướng) với Tư bản chủ nghĩa (Mỹ đứng đầu).
Chiến tranh lạnh đã có tác động toàn diện đến tất cả mọi mặt ở đời sống chính trị – kinh tế – văn hóa – xã hội của các quốc gia, trước khi mà các nước này tự xác định cho mình con đường đi dựa trên định hình về ý thức hệ. Chiến tranh lạnh kết thúc, cũng chứng kiến sự sụp đổ phe Xã hội chủ nghĩa. Đó là toàn bộ những gì các bạn cần hiểu về chiến tranh lạnh là gì? Tiếp theo nội dung của bài viết, sẽ là thông tin về nguyên nhân và hậu quả của cuộc chiến này.
Nguyên nhân của chiến tranh lạnh
Nguyên nhân chính dẫn tới cuộc chiến tranh lạnh là vì sự đối lập mục tiêu, chiến lược xây dựng thế giới của hai nước Mỹ với Liên Xô. Trong đó:
Mỹ có chủ chương chính: Chống phá lại Liên Xô với phe Xã hội chủ nghĩa, chống lại phong trào cách mạng để mưu đồ sẽ là bá chủ thế giới; Mỹ xác định và lo ngại trước sự ảnh hưởng của Liên Xô cùng với các nước Đông Âu đến cục diện thế giới khi chứng kiến thắng lợi của Trung Quốc và chủ nghĩa xã hội đã trở thành một hệ thống của thế giới từ Đông Âu sang tới Đông Á; sau khi Chiến tranh thế giới thứ 2 kết thúc Mỹ là nước tư bản giàu mạnh nhất, quốc gia này nắm độc quyền về vũ khí nguyên tử nên đã cho mình có quyền được phép lãnh đạo thế giới.
Chủ chương của Liên Xô: là duy trì hòa bình – an ninh thế giới và ra sức bảo vệ thành quả mà chủ nghĩa xã hội đã có được, cũng như đẩy mạnh về phong trào cách mạng của các dân tộc trên thế giới.
Chính sự đối lập này, đã là nguyên nhân để cuộc chiến tranh lạnh diễn ra. Trước sự đối lập về tư tưởng, cách thức xây dựng nền hòa bình thế giới giữa hai phe cũng có những biểu hiện cơ bản riêng.
Phe Mỹ và những nước đế quốc: ráo riết chạy đua vũ trang, thực hiện tăng cường ngân sách cho quân sự cũng như thành lập ra các khối quân sự và các căn cứ quân sự để bao quanh lấy Liên Xô cùng với những nước xã hội chủ nghĩa; Đẩy mạnh gây ra các cuộc chiến tranh để đàn áp vào phong trào giải phóng dân tộc ở trên thế giới mà chiến tranh tại Việt Nam, với Triều Tiên chính là điển hình.
Phe Liên Xô cùng các nước xã hội chủ nghĩa: buộc phải tăng cường về ngân sách quốc phòng, cũng như củng cố về khả năng phòng thủ của mình.
Hậu quả của chiến tranh lạnh
Thứ nhất, chiến tranh lạnh đã khiến cho thế giới luôn phải sống trong tình trạng căng thẳng, có lúc nó còn cho thấy thế giới đang phải đứng trước nguy cơ sẽ bùng nổ ra cuộc chiến tranh thế giới mới.
Thứ hai, để sản xuất ra vũ khí hủy diệt, việc xây dựng lên hàng ngàn căn cứ quân sự các nước đã phải chi ra lượng tiền khổng lồ cùng với sức người. Các nước của hai phe thì phung phí tiền của, nhân loại thì lại phải gánh chịu biết bao khó khăn, khổ cực vì đói nghèo, thiên tai, dịch bệnh, vấn đề về môi trường,…
Chiến tranh lạnh kết thúc, khi cả đôi bên đã quá mệt mỏi và tiêu tốn nhiều tiền của. Trong đó, chứng kiến sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở các Liên Xô và các nước Đông Âu. Cục diện thế giới mới được hình thành, kéo theo đó là sự phát triển mạnh mẽ của chủ nghĩa tư bản trên toàn thế giới từ chính trị, kinh tế đến văn hóa xã hội.
Từ thông tin bài viết, các bạn đã hiểu chiến tranh lạnh là gì? Cũng như những kiến thức cơ bản nhất về nguyên nhân, hậu quả của cuộc chiến tranh này rồi chứ ạ. Một cuộc chiến kéo dài trên 40 năm, thành quả về sự phát triển vũ khí hạt nhân thì ít mà hậu quả về nền kinh tế, xã hội cùng sự khổ cực của đời sống người nhân thì nhiều. Nhưng sự kết thúc của cuộc chiến tranh này, đã mở ra một trang mới cho toàn thế giới về sự phát triển chung. Hy vọng, nội dung bài viết sẽ giúp cho bạn đọc củng cố thêm cho mình nền kiến thức về lịch sử thế giới.