BÀN TAY NẶN BỘTGeorges Charpak – Viện sĩ Viện hàn lâm Pháp- Giải Nobel Vật lí 1992Phương pháp dạy học tích cực dựa trên cơ sở của thí nghiệm nghiên cứu…Áp dụng cho môn khoa học tự nhiên-Chú trọng hình thành kiến thức-Bằng các thí nghiệm, tìm tòi-Chính học sinh tìm ra câu trả lờiTHÍ NGHIỆM – QUAN SÁT – NGHIÊN CỨU TÀI LIỆU – ĐIỀU TRA, LÀM MÔ HÌNH…HỌC SINH ĐƯỢC GÌ KHI THỰC HIỆN PP “BÀN TAY NẶN BỘT”?TRƯỚC ĐÂY VÀ HÔM NAY …THỰC HÀNH CÁC THÍ NGHIỆM KHOA HỌCĐiều gì sẽ xảy ra ?Đối chiếu dự báo ban đầu1. Cơ sở khoa học của phương pháp “BTNB”: Dạy học khoa học dựa trên tìm tòi – nghiên cứu: Xuất phát từ sự hiểu biết về cách thức học tập của học sinh, bản chất của NCKH và sự xác định các kiến thức KH, kĩ năng mà học sinh cần nắm vững.Bản chất của nghiên cứu khoa học trong phương pháp BTNB Đề xuất tình huống; nêu các giả thuyết, đề xuất và tiến hành các thí nghiệm nghiên cứu; đối chiếu cách làm thí nghiệm và kết quả với các nhóm khác; rút ra kết luận và giải thích cho vấn đề đặt ra ban đầu 2. Những nguyên tắc cơ bản của dạy học dựa trên cơ sở tìm tòi – nghiên cứua) Học sinh cần phải hiểu rõ câu hỏi đặt ra hay vấn đề trọng tâm của bài họcb) Tự làm thí nghiệm là cốt lõi của việc tiếp thu kiến thức khoa họcc) Tìm tòi nghiên cứu khoa học đòi hỏi học sinh nhiều kĩ năng. Một trong các kĩ năng cơ bản đó là thực hiện một quan sát có chủ đíchd) Học khoa học không chỉ là hành động với các đồ vật, dụng cụ thí nghiệm mà học sinh còn cần phải biết lập luận, trao đổi với các học sinh khác, biết viết cho mình và cho người khác hiểu.e) Dùng tài liệu khoa học để kết thúc quá trình tìm tòi – nghiên cứuf) Khoa học là một công việc cần sự hợp tác.CÁC NGUYÊN TẮC CỦA BÀN TAY NẶN BỘTTIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG1. Quan sátVật thậtHiện tượngThực tạiGần gũiCảm nhận được2. HọcLập luậnĐưa ra lí lẽThảo luậnXây dựng kiến thức cho mìnhCác ý kiếnKết quả đề xuấtCÁC NGUYÊN TẮC CỦA BÀN TAY NẶN BỘT3. Các hoạt động đề raTổ chức theo các giờ họcTạo ra tiến bộ dần dần cho hsGắn với chương trìnhDành phần lớn quyền tự chủ cho hs4. Thời gian cho một đề tàiTối thiểu 2 giờ/tuầnCó thể kéo dài trong nhiều tuầnTính liên tục của hoạt độngPhương pháp sư phạm đảm bảo trong suốt quá trình học tậpCÁC NGUYÊN TẮC CỦA BÀN TAY NẶN BỘTPHIẾU HỌC TẬP DÀNH CHO CÁ NHÂN (nhóm)theo phương pháp Bàn tay nặn bộtVở thí nghiệm ghi nhận tiến trình thực nghiệm bằng ngôn ngữ riêng3. Một số phương pháp tiến hành thực nghiệm tìm tòi nghiên cứu: Phương pháp quan sátb) Phương pháp thí nghiệm trực tiếpc) Phương pháp làm mô hìnhd) Phương pháp nghiên cứu tài liệu4. Các bước của tiến trình dạy học theo phương pháp “BTNB”Bước 1: Tình huống xuất phát và câu hỏi nêu vấn đềBước 2: Hình thành câu hỏi của học sinhBước 3: Xây dựng giả thuyết và thiết kế phương án thực nghiệmBước 4: Tiến hành thực nghiệm tìm tòi – nghiên cứuBước 5: Kết luận và hợp thức hóa kiến thức
5. Một số kĩ thuật dạy học trong triển khai phương pháp bàn tay nặn bột
14Một số vấn đề cần chú ý:
– Hướng dẫn học sinh đề xuất thí nghiệm tìm tòi – nghiên cứu hay phương án tìm câu trả lời– Hướng dẫn học sinh sử dụng vở thực hành– Hướng dẫn học sinh phân tích thông tin, hiện tượng quan sát được khi nghiên cứu để đưa ra kết luận. – So sánh, đối chiếu kết quả thu nhận được với kiến thức khoa học – Đánh giá học sinh trong dạy học theo phương pháp BTNB
ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP BÀN TAY NẶN BỘT– Liệt kê các bài học có thể áp dụng PP BTNB ( Xây dựng kế hoạch cá nhân, nhóm, tổ…)
– GV cần chuẩn bị trước các thí nghiệm dự kiến để có kết quả như mong muốn.
– Vận dụng tối đa những nguyên vật liệu sẵn có, dễ kiếm.
Sử dụng CNTT cho bài dạy áp dụng PP BTNB đúng lúc, đúng chỗ, hợp lí.
– Với một số thí nghiệm đơn giản, GV có thể giao việc cho HS bằng những phiếu giao việc, tự HS chuẩn bị các vật liệu cho nhóm của mình.
ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP BÀN TAY NẶN BỘTXây dựng tiết học theo các vấn đề:
Mục tiêu bài học
Hoạt động có thể áp dụng PP BTNB
PP thí nghiệm sử dụng
Thiết bị cần có
Những thí nghiệm có thể thực hiện
ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP BÀN TAY NẶN BỘTTổ chức lớp học:
Sắp xếp bàn ghế cho phù hợp với số HS.
Chia nhóm từ 4-6 em/nhóm.
Có chỗ dành riêng để vật liệu lớp học.ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP BÀN TAY NẶN BỘT
Trong quá trình giảng dạy:
ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP BÀN TAY NẶN BỘT-Không sử dụng SGK khi học bằng PP BTNB.-Lựa chọn hoạt động phù hợp với PP BTNB để áp dụng, không nhất thiết hoạt động nào cũng áp dụng PP. -Để đảm bảo thời gian: Sau khi HS đề xuất thí nghiệm, GV có thể thực hiện một thí nghiệm chung để cả lớp quan sát thay vì tiến hành ở các nhóm học sinh.ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP BÀN TAY NẶN BỘT-Rèn cho học sinh kĩ năng diễn đạt rõ ràng, ngắn gọn để đảm bảo thời gian.-Sử dụng PP thường xuyên để rèn thói quen choHS.-Sưu tầm tài liệu, sách, tranh ảnh …. phục vụ cho bài học.Mọi hoạt động thí nghiệm dành cho học sinh đều mang đến niềm vui học tập, tạo cho các em nhiều cảm xúc học tập,… chính những điều đó giúp các em nhớ sâu, nhớ lâu và có theå theo suốt cuộc đời.Chính chúng ta mang lại niềm vui vaø sự tự tin trong học tập cho các em !