Top 6 # Phương Pháp Học Sơ Đồ Tư Duy Xem Nhiều Nhất, Mới Nhất 3/2023 # Top Trend

Sơ đồ tư duy là một trong những phương pháp học tập hiệu quả nhất. Hãy học cách học trước khi bắt đầu vào việc học để mọi việc trở nên dễ dàng hơn. Adam Khoo từ một học sinh lười biếng đã trở thành sinh viên đứng đầu trường cũng nhờ phương pháp này, vậy bạn có dám thử thách bản thân mình

Ghi chú là bí mật của những học sinh xuất sắc

Không xem bài ở nhà trước

Nghe thầy cô giảng, chép vào tập

Không ôn lại

Kết quả: chỉ là những kiến thức học vẹt, mau chóng quên đi sau kỳ thi. Tới kì thi rất mệt mỏi, thức đêm dậy sớm để học bài.

Qua tìm hiểu những người học rất giỏi tôi đều thấy điểm chung của họ trong phương pháp học tập là:

Xem bài trước khi đến lớp, ghi chú những phần không hiểu

Nghe thầy cô giảng, ghi chú lại bài học

Xem lại ghi chú sau khi về nhà

Xem lại ghi chú định kỳ 1 tuần, 1 tháng

Thành quả: thu được là kiến thức đã ăn sâu vào trí nhớ của họ. Tới kì thi họ rất nhẹ nhàng trong việc ôn tập lại vì đã chia nhỏ quá trình học của mình thành một thói quen

Vậy qua phương pháp học tập tốt trên ta thấy việc ghi chú đóng vai trò quan trọng trong phương pháp học, nó giúp cho bạn tiếp kiệm thời gian, tăng khả năng nhớ bài, hiểu bài tốt hơn.

Ghi chú bằng phương pháp Sơ Đồ Tư Duy:

Bây giờ bạn cho tôi hỏi hiện nay bạn đang ghi chú theo phương pháp nào ?

Hệ Mặt Trời là một hệ hành tinh có Mặt Trời ở trung tâm và các thiên thể nằm trong phạm vi lực hấp dẫn của Mặt Trời, tất cả chúng được hình thành từ sự suy sụp của một đám mây phân tử khổng lồ cách đây gần 4,6 tỷ năm. Đa phần các thiên thể quay quanh Mặt Trời, và khối lượng tập trung chủ yếu vào 8 hành tinh [e] có quỹ đạo gần tròn và mặt phẳng quỹ đạo gần trùng khít với nhau gọi là mặt phẳng hoàng đạo. Bốn hành tinh nhỏ vòng trong gồm: Sao Thủy, Sao Kim, Trái Đất và Sao Hỏa – người ta cũng còn gọi chúng là các hành tinh đá do chúng có thành phần chủ yếu từ đá và kim loại. Bốn hành tinh khí khổng lồ vòng ngoài có khối lượng lớn hơn rất nhiều so với 4 hành tinh vòng trong. Hai hành tinh lớn nhất, Sao Mộc và Sao Thổ có thành phần chủ yếu từ heli và hiđrô; và hai hành tinh nằm ngoài cùng, Sao Thiên Vương và Sao Hải Vương có thành phần chính từ băng, như nước, amoniacvà mêtan, và đôi khi người ta lại phân loại chúng thành các hành tinh băng đá khổng lồ.

Bạn sẽ ghi chú

Hệ mặt trời là một hệ hành tinh có mặt trời ở trung tâm, hình thành từ sự suy sụp của một đám mây phân tử khổng lồ cách đây gần 4,6 tỷ năm

Đa phần có 8 hành tinh quay quanh mặt trời. Chia làm 2 loại:

4 hành tình nhỏ, gọi là hình tinh đá, do chúng có thành phần chủ yếu từ đá và kim loại là: Sao Thuỷ, sao Kim, Trái đất, và Sao Hoả

4 hành tinh khổng lồ là: Sao Mộc và sao Thổ có cấu tạo từ heli và hidro. Hai hành tinh ngoài cùng sao Thiên Vương và sao Hải Vương có thành phần chính từ băng, như nước, amoniac và metan.

Kết quả ghi chú truyền thống

Nếu bạn đang ghi chú với cách tương tự hoặc hay hơn nhưng vẫn sử dụng cách ghi chú truyền thống là dùng chữ viết, thì bạn đang thuộc 95% số người đang sử dụng cách ghi chú thông thường. Và kết quả chúng ta đạt được cũng không thật sự hiệu quả lắm,

Tiết kiệm thời gian: Chúng ta tóm gọn nội dung lại khoảng 60 – 80% số lượng chữ viết

Ghi nhớ bài tốt: Sử dụng phương pháp liệt kê, không có sự nổi bật, màu sắc, liên tưởng nên không ghi nhớ tốt.

Hiểu bài hơn: Chúng ta không thấy được sử tổng quan, sự liên kết nội dung nên sẽ khó hiểu bài hơn.

Kết luận:

Sơ đồ tư duy là phương pháp học tập hiệu quả đã được chứng minh trên toàn thế giới, và ngay cả bạn thân tôi cũng đang áp dụng hàng ngày. Hãy tìm hiểu và ứng dụng sơ đồ tư duy vào việc học bạn sẽ thấy những điều thần kỳ đến với bạn một cách rất ngạc nhiên.

Sơ đồ tư duy là một trong những phương pháp học tập hiệu quả nhất. Hãy học cách học trước khi bắt đầu vào việc học để mọi việc trở nên dễ dàng hơn. Adam Khoo từ một học sinh lười biếng đã trở thành sinh viên đứng đầu trường cũng nhờ phương pháp này, vậy bạn có dám thử thách bản thân mình

Qua tìm hiểu những người học rất giỏi tôi đều thấy điểm chung của họ trong phương pháp học tập là: – Xem bài trước khi đến lớp, ghi chú những phần không hiểu – Nghe thầy cô giảng, ghi chú lại bài học – Xem lại ghi chú sau khi về nhà – Xem lại ghi chú định kỳ 1 tuần, 1 tháng

Thành quả: thu được là kiến thức đã ăn sâu vào trí nhớ của họ. Tới kì thi họ rất nhẹ nhàng trong việc ôn tập lại vì đã chia nhỏ quá trình học của mình thành một thói quen

Kết quả: chỉ là những kiến thức học vẹt, mau chóng quên đi sau kỳ thi. Tới kì thi rất mệt mỏi, thức đêm dậy sớm để học bài.

KHÁI NIỆM HỆ MẶT TRỜI

Hệ Mặt Trời là một hệ hành tinh có Mặt Trời ở trung tâm và các thiên thể nằm trong phạm vi lực hấp dẫn của Mặt Trời, tất cả chúng được hình thành từ sự suy sụp của một đám mây phân tử khổng lồ cách đây gần 4,6 tỷ năm. Đa phần các thiên thể quay quanh Mặt Trời, và khối lượng tập trung chủ yếu vào 8 hành tinh [e] có quỹ đạo gần tròn và mặt phẳng quỹ đạo gần trùng khít với nhau gọi là mặt phẳng hoàng đạo. Bốn hành tinh nhỏ vòng trong gồm: Sao Thủy, Sao Kim, Trái Đất và Sao Hỏa – người ta cũng còn gọi chúng là các hành tinh đá do chúng có thành phần chủ yếu từ đá và kim loại. Bốn hành tinh khí khổng lồ vòng ngoài có khối lượng lớn hơn rất nhiều so với 4 hành tinh vòng trong. Hai hành tinh lớn nhất, Sao Mộc và Sao Thổ có thành phần chủ yếu từ heli và hiđrô; và hai hành tinh nằm ngoài cùng, Sao Thiên Vương và Sao Hải Vương có thành phần chính từ băng, như nước, amoniacvà mêtan, và đôi khi người ta lại phân loại chúng thành các hành tinh băng đá khổng lồ.

– Hệ mặt trời là một hệ hành tinh có mặt trời ở trung tâm, hình thành từ sự suy sụp của một đám mây phân tử khổng lồ cách đây gần 4,6 tỷ năm – Đa phần có 8 hành tinh quay quanh mặt trời. Chia làm 2 loại: – 4 hành tình nhỏ, gọi là hình tinh đá, do chúng có thành phần chủ yếu từ đá và kim loại là: Sao Thuỷ, sao Kim, Trái đất, và Sao Hoả – 4 hành tinh khổng lồ là: Sao Mộc và sao Thổ có cấu tạo từ heli và hidro. Hai hành tinh ngoài cùng sao Thiên Vương và sao Hải Vương có thành phần chính từ băng, như nước, amoniac và metan.

Kết quả ghi chú truyền thống

Ghi chú bằng phương pháp sơ đồ tư duy

Hệ mặt trời

Thứ tự trong hệ mặt trời

Bạn thấy đó qua cách ghi chú lại: số lượng từ giảm đi tối thiểu chỉ còn lại những từ khoá và chúng chỉ chiếm khoảng 20% của nội dung. Các màu sắc làm cho ghi chú sống động dễ nhớ hơn, làm nổi bật những ý trọng tâm. Bắt 2 não hoạt động làm cho việc học hiểu quả hơn rất nhiều nhờ thấy được tổng quan về bài học.Kết luận:Sơ đồ tư duy là phương pháp học tập hiệu quả đã được chứng minh trên toàn thế giới, và ngay cả bạn thân tôi cũng đang áp dụng hàng ngày. Hãy tìm hiểu và ứng dụng sơ đồ tư duy vào việc học bạn sẽ thấy những điều thần kỳ đến với bạn một cách rất ngạc nhiên.

Sơ đồ tư duy rất phổ biến tuy nhiên không phải ai cũng biết cách dùng và tạo sơ đồ tư duy một cách hiệu quả. Bài viết này sẽ giúp các bạn tạo sơ đồ tư duy nhanh nhất.

Trong quá trình học tập, người học phải tiếp thu một lượng kiến thức khổng lồ ngoài thế giới. Hơn nữa, chúng ta cũng thường xuyên phải ghi nhớ cũng như tổng hợp lại những gì mình đã được học. Nhưng, không phải ai cũng có thể tìm được cho mình một phương pháp thông minh giúp ghi nhớ dễ dàng cũng như không bị bỏ sót bất kỳ một nội dung quan trọng nào.

Đầu tiên cùng đi giải mã khái niệm sơ đồ tư duy là gì?

Sơ đồ tư duy (tiếng Anh là Mindmap) là một phương pháp mà trong đó chúng ta dùng hình ảnh để trình bày ra ý tưởng của mình. Giúp cho bộ não phát huy được tối đa khả năng tư duy, ghi nhớ cũng như ghi nhận hình ảnh. Phương pháp này được ứng dụng để giúp cho con người ghi nhớ một cách chi tiết, để tổng hợp nhiều kiến thức hay được dùng để phân tích một vấn đề theo dạng phân nhánh. 

Sơ đồ tư duy giúp cho người tư duy tìm ra một phương pháp hữu hiệu nhất để có thể ghi nhớ, tổng hợp, liên lạc các kiến thức lại với nhau. Khả năng đặc biệt của nó là không chỉ giúp bộ não con người ghi nhớ đơn thuần theo kiểu tuyến tính ( nghĩa là ghi nhớ theo trình tự) mà điều đặc biệt đó là giúp bộ não phát huy tối đa khả năng liên hệ các dữ kiện lại với nhau. Có thể thấy, phương pháp này khai thác cả hai khả năng ghi nhớ của bộ não con người.

Theo nghiên cứu, hiện nay trên thế giới có khoảng 250 triệu người đã và đang sử dụng sơ đồ tư duy và đạt được những hiệu quả vượt bậc, nhất là trong lĩnh vực giáo dục. 

Sơ đồ tư duy được sử dụng trong trường hợp nào?

Theo khái niệm mà chúng tôi giải thích ở trên, sơ đồ tư duy được ứng dụng như là công cụ hiệu quả giúp cải thiện chất lượng học tập. Cụ thể, trong các trường hợp sau đây:

– Là công cụ ghi chép nhanh chóng và hữu ích: Chắc chắn trong quá trình học tập không ít lần chúng ta gặp phải tình trạng quá tải khi lượng kiến thức cần ghi chép quá lớn. Chính vì thế, sơ đồ tư duy chính là phương tiện hữu hiệu giúp bạn không bị bỏ sót bất kỳ nội dung quan trọng nào mà vẫn đem lại sự thoải mái và hứng khởi. Bằng cách ghi nhớ thông tin qua việc ghi chú lại những từ khóa quan trọng ( có thể minh họa bằng việc dùng hình ảnh thú vị) và liên kết chúng lại với nhau để tạo ra bức tranh toàn diện giúp người học ghi nhớ nhanh chóng cũng như không bỏ sót kiến thức.

– Khi cần tổng hợp lại kiến thức: Sau mỗi bài, chương việc tổng hợp lại kiến thức là bước quan trọng không thể thiếu để giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện nhất về bài học cũng như giúp tìm ra mối liên hệ giữa các kiến thức. Từ đó giúp hiểu sâu và ghi nhớ lâu hơn. Tuy nhiên, những phương pháp như kẻ bảng hay tổng hợp bằng cách ghi chép thường mang tới cho người học sự nhàm chán và hiệu quả không cao. Vì thế, lựa chọn sơ đồ tư duy để tổng hợp kiến thức là giải pháp vô cùng hữu hiệu.

– Ôn tập trong quá trình thi cử: Với nhiều học sinh, sinh viên thi cử là nỗi lo sợ và ám ảnh vô cùng lớn khi phải tiếp thu cùng một lúc, trong một khoảng thời gian ngắn một lượng kiến thức khổng lồ. Chúng ta không thể dung nạp kiến thức của toàn bộ quyển sách hay một cuốn vở dày chỉ trong vài ngày thậm chí vài giờ. Chính vì vậy, lựa chọn và chắt lọc ra những ý chính và cơ bản nhất sau đó đưa vào sơ đồ tư duy sẽ giúp cho người học nhanh chóng nắm được những kiến thức quan trọng, cơ bản nhất.

– Phân tích một vấn đề phức tạp: Có thể thấy, việc chia nhỏ một vấn đề khó theo dạng phân nhánh giúp chúng ta hiểu và nhận ra vấn đề một cách đơn giản hơn. Việc làm này không chỉ giúp hiểu vấn đề sâu sắc mà còn giúp người tạo lập nhận ra được những đặc điểm nổi bật cũng như bản chất của vấn đề. 

Các bước để tạo nên một sơ đồ tư duy?

Bước 1: Tìm cho sơ đồ tư duy một từ khóa chính.

Sau khi xác định cho mình được một từ khóa, việc cần làm là đưa từ khóa ấy vào trang giấy làm cơ sở đầu tiên cho sơ đồ tư duy của mình. Thông thường từ khóa chính sẽ được đặt ở vị trí trung tâm. Việc đặt từ khóa chính vào trung tâm cũng giúp cho não bộ được kích thích khả năng sáng tạo, sự tự do để thỏa sức thể hiện các ý tưởng một cách phóng khoáng, tự nhiên.

Bước 2: Xác định các tiêu đề phụ.

Sau khi đã có được từ khóa chính, bạn cần đào sâu khai thác các nội dung chính. Tự xác định cho mình khoảng 3 đến 4 từ khóa phụ ( hoặc có thể nhiều hay ít hơn phụ thuộc vào từ khóa chính và nội dung mà bạn muốn triển khai).

Ở bước này, tiêu đề phụ nên được làm nổi bật bằng cách viết chữ cách điệu hoặc in hoa. Bạn cũng có thể thêm màu sắc hoặc làm đậm các nhánh chứa từ khóa phụ để dễ dàng thu hút sự chú ý và tìm kiếm thông tin.

Bước 3: Tiếp tục triển khai các nhánh nhỏ hơn.

Sau khi đã có tiêu đề chính cũng như các tiêu đề phụ chắc chắn rằng các bạn cũng đã ít nhiều tưởng tượng ra được hướng đi cũng như cách triển khai các nội dung cần thiết. Việc tạo lập được các từ khóa ở trên chính là quá trình tạo nên khung xương chính cho bức tranh sơ đồ tư duy của bạn. Việc triển khai các nhánh nhỏ hơn ở giai đoạn này chính là giai đoạn quan trọng để bạn đưa những kiến thức bổ ích, cần thiết nhất vào trong sơ đồ tư duy của mình. 

Đầu tiên là bắt đầu với từng từ khóa phụ và khai thác từng từ khóa rõ ràng, rành mạch. Không nên cùng một lúc khai thác nhiều từ khóa sẽ làm cho bạn phân tâm và dẫn tới việc không triển khai được chi tiết và toàn bộ nội dung. Bạn cần có một thời gian để đọc kỹ nội dung và hiểu rõ về chúng. Sau đó thêm những ý quan trọng vào sơ đồ. Khi đã hiểu được nội dung một cách sâu sắc, bạn cũng nên sử dụng cách viết tắt, viết ngắn gọn hoặc minh họa bằng hình ảnh để tiết kiệm thời gian, không gian cũng như sơ đồ tư duy được trình bày sáng tạo và thú vị hơn.

Bước 4: Hoàn thiện sơ đồ tư duy bằng cách thêm các hình vẽ minh họa thú vị.

Sau khi đã hoàn thiện về phần nội dung, để cho sơ đồ tư duy phát huy tối đa tác dụng chúng ta nên thêm vào một vài hình vẽ và trang trí. Việc làm này không chỉ giúp cho sơ đồ tư duy của bạn trở nên bắt mắt, thú vị, thu hút sự chú ý mà còn giúp tăng khả năng ghi nhớ của bộ não. 

Bí quyết tạo lập sơ đồ tư duy hiệu quả nhất?

Bằng những bước mà chúng tôi đã đề cập ở phía trên, bạn đã có thể tự tạo cho mình một sơ đồ tư duy. Nhưng, chỉ vậy thôi chưa đủ. Để nó có thể trở thành công cụ tối ưu nhất giúp cải thiện chất lượng học tập đòi hỏi người tạo lập cần phải bỏ ra sức lực cũng như tâm huyết để làm ra nó. Nghe có vẻ rất phức tạp, thế nhưng, bằng những bí quyết mà chúng tôi chia sẻ ngay sau đây chắc chắn sẽ giúp các bạn có được cho mình một sơ đồ tư duy hiệu quả nhưng cũng không quá khó khăn. 

1.Dùng bức tranh hoặc hình ảnh cho từ khóa ở vị trí trung tâm.

2. Sử dụng nhiều màu sắc hơn.

Khoa học đã chứng minh rằng màu sắc có khả năng kích thích não bộ tương đương với hình ảnh. Chính vì thế việc thêm màu sắc vào sơ đồ tư duy của mình là việc làm vô cùng thông minh và cần thiết. Nó cũng giúp bạn dễ dàng phân biệt giữa các nội dung khác nhau trong sơ đồ của mình.

Một lưu ý nho nhỏ nữa chính là lựa chọn màu sắc tươi sáng cũng làm cho trạng thái của bạn trở nên tốt hơn. Từ đó tăng năng suất học tập. Bạn cũng có thể thêm những màu sắc mà bản thân yêu thích để tăng cường sự hứng thú và khả năng ghi nhớ.

3. Vẽ các đường cong thay vì đường thằng.

Tại sao lại như vậy? Bởi vì ai trong số chúng ta cũng nhận thức được rằng đường thẳng luôn đem lại sự nhàm chán. Các nhánh đường cong không chỉ khiến chúng ta thỏa mãn thị giác mà còn đem lại sự thu hút và lôi cuốn mỗi khi nhìn vào. Vẽ các nhánh đường cong cũng giúp cho sơ đồ của bạn trở nên mềm mại và uyển chuyển, đem lại cảm giác yêu thích và thoải mái của người xem khi nhìn vào. Não cũng ghi nhớ tốt hơn khi bạn sử dụng các nhánh đường cong để triển khai các nội dung.

4.Triển khai ý liên tục.

Thay vì suy nghĩ quá lâu và sợ rằng nội dung mà mình đưa vào sơ đồ không chính xác thì chúng ta hãy cứ tự nhiên viết ra những điều mình nghĩ. Nếu dừng lại quá lâu sẽ khiến cho những ý tưởng của bản thân bị ngăn lại. Để cẩn thận hơn, hãy dùng một tờ giấy nháp và thể hiện toàn bộ suy nghĩ và ý tưởng của bản thân lên trên đó. Tiếp theo, chắt lọc và đưa vào sơ đồ những ý tưởng hay cùng nội dung quan trọng. Nếu làm như vậy bạn sẽ không còn lo lắng sơ đồ tư duy của mình mất đi sự liên kết và vẫn đảm bảo nội dung hoàn toàn chính xác.

5. Lọc từ khóa thông minh.

Chắc chắn không phải ai cũng có thể chắt lọc được  nội dung chính, ngắn gọn nhất từ những đoạn văn bản dài. Nếu các môn tư nhiên bao gồm nhiều công thức ngắn gọn, ký hiệu dễ nhớ, dễ minh họa. Vậy thì đối với những môn xã hội dài ngoằng thì phải làm sao để đưa nội dung vào sơ đồ tư duy mà vẫn giúp người học hiểu hết ý nghĩa và không bỏ sót kiến thức?

6. Hãy vẽ nhiều lần.

Tất nhiên không phải ai mới bắt đầu đã có thể tạo nên một sơ đồ tư duy đẹp, logic, dễ hiểu đúng không nào? Ông bà ta đã có câu “ chăm hay không bằng tay quen” nghĩa là dù bạn có hiểu biết đến mấy nhưng không chịu khó vận dụng trong thực tế thì cũng không bằng việc bạn chăm chỉ làm nó nhiều lần. Bởi vậy, nếu còn bỡ ngỡ trong những lần đầu, hãy cứ mạnh dạn vẽ, viết ra chúng. Tất nhiên, sau mỗi lần vẽ, bạn cũng nên tự rút ra cho mình những ưu nhược điểm của bản thân. Khai thác tối đa ưu điểm ấy. Chẳng hạn như bạn có năng khiếu vẽ đẹp, hãy thêm nhiều hình vẽ thú vị vào trong sơ đồ của mình. Hay bạn có khả năng phối màu tốt, hãy cho thêm nhiều màu sắc vào sơ đồ để tạo nên một sản phẩm hoàn hảo. Đồng thời, cũng nhìn nhận lại những khuyết điểm sau mỗi lần vẽ. Ví dụ như vẽ lệch, nội dung đưa vào quá dài dòng,….

Bằng những mẹo nhỏ như vậy, tôi chắc chắn rằng ai trong chúng ta cũng có thể tạo nên một sơ đồ tư duy hoàn hảo, đáp ứng được như cầu sử dụng của bản thân.

Quả thật, sơ đồ tư duy có vai trò và hiệu quả vô cùng lớn trong việc cải thiện chất lượng học tập. Thông qua việc tìm hiểu về sơ đồ tư duy, chúng ta cũng hiểu rõ về phương pháp này cũng như cách ứng dụng nó trong việc phục vụ học tập. Mong rằng thông qua những chia sẻ phía trên của chúng tôi sẽ giúp các bạn trẻ giải đáp được phần nào thắc mắc về sơ đồ tư duy cũng như cách tạo nên một sơ đồ tư duy đem lại hiệu quả tốt nhất. Cám ơn các bạn đã theo dõi toàn bộ bài viết này của chúng tôi và chúc tất cả các bạn đạt được thành công trên con đường học tập của mình.

Nếu ngồi trong một khóa học về sơ đồ tư duy và cách ghi nhớ siêu tốc của tôi ngày xưa, bạn sẽ thấy tôi hỏi, “Hãy giơ tay nếu bạn biết tới Sơ đồ tư duy?”

Khi thấy 100% giơ tay. Tôi hỏi tiếp, Ai dùng và thấy ghi nhớ tốt hơn?” Khoảng 20% giơ tay. Để cho chắc, tôi hỏi thử, “Ai dùng và kết quả vẫn thế, thậm chí tệ hơn?”

Lần này… 80% giơ tay. Tôi không ngạc nhiên vì… ngày xưa tôi cũng thế, tôi đã hiểu sai về sơ đồ tư duy, áp dụng một cách máy móc. Tôi đã không chỉ tốn hàng tiếng vẽ vời, mà kết quả nhận được còn tệ hơn lúc chưa biết tới sơ đồ tư duy.

Hãy nhớ: Áp dụng máy móc, kết quả… ngồi khóc ^^!

Một thứ gì đó mà ai bảo là cũng tốt, thì chưa chắc nó đã tốt với bạn, nếu bạn không hiểu nguyên lý đằng sau để có thể áp dụng linh hoạt. Blog này không chỉ giúp bạn hiểu rõ bản chất sơ đồ tư duy, hóa giải các sai lầm ít biết, mà còn giúp bạn nâng cấp sức mạnh sơ đồ tư duy lên gấp đôi.

Lúc mới lên đại học tôi đã bị sốc bởi một nút giáo trình nặng như cục gạch. Tôi được thầy cô bạn bè giới thiệu cho một “cái phao” là Sơ đồ tư duy. Tôi như “phát cuồng” với nó, tôi lùng sục tất cả các sách về sơ đồ tư duy, và áp dụng cho mọi thứ, từ bài vở, đặt mục tiêu, cho tới cả.. kế hoạch cưa cẩm ai đó.

Sau một thời gian…

1 – Tôi cảm thấy vẽ Sơ đồ tư duy tốn gấp đôi thời gian so với cách cũ. 2 – Nhiều lúc vẽ xong cái Sơ đồ tư duy thật là đẹp, nhưng chỉ nhớ… mỗi hình trung tâm. 3 – Khi so sánh với những Sơ đồ tư duy đẹp của người khác, tôi thấy hoa tay của mình… chưa nở.

Và thế là tôi bỏ bẵng sơ đồ tư duy một thời gian. Cho tới một ngày đẹp trời, tôi đọc được cuốn sách Tôi Tài Giỏi Bạn Cũng Thế. Với cách viết đơn giản mà sinh động, Adam Khoo không chỉ tạo cảm hứng, mà còn giúp tôi hiểu hơn các nguyên lý trí nhớ. Nhờ đó, tôi tự tạo ra một loại sơ đồ tư duy cho riêng mình để vượt qua môn Triết Học với điểm số như mơ (so với bạn bè) là 8.5/10!

Ngay khi ra đời, Sơ đồ tư duy đã được PR một cách mạnh mẽ nhờ cha đẻ Tony Buzan, và đã trở thành một hiện tượng. Song hầu hết mọi người dùng nó một cách gượng ép, dẫn tới không hiệu quả. Suy cho cùng, bản chất của Sơ đồ tư duy là một cách sắp xếp lại thông tin, thay vì ghi chép theo từng dòng, thì bây giờ bạn viết từ… giữa tờ giấy ra!

Ban đầu dùng Sơ đồ tư duy, nếu bạn cảm thấy ghi nhớ tốt hơn thì thực ra là do:

1 – Do phương pháp mới, nên cảm giác hào hứng kích thích não bộ, góp phần tăng khả năng ghi nhớ. 2 – Khi vẽ bạn sử dụng màu sắc, kích thích thị giác và não bộ, làm tăng mạnh khả năng ghi nhớ. 3 – Sắp xếp hết thông tin lên một tờ giấy sẽ giúp bộ não có cái nhìn toàn cảnh, nên dễ nhớ hơn.

Tuy vậy, khi số lượng bài trở nên nhiều hơn, khi bạn phải vẽ nhiều sơ đồ tư duy hơn, yếu tố số 1 sẽ không còn hữu hiệu như trước nữa. Song yếu tố số 2 và 3 vẫn có thể bền vững, nếu bạn biết các bước vẽ hiệu quả.

HÒM KHO BÁU

Clip hướng dẫn chi tiết bước vẽ sơ đồ tư duy hiệu quả từ Adam Khoo, Vietsub by Fususu

Nếu xem Clip trên, bạn sẽ nắm được cơ bản các bước vẽ Sơ đồ tư duy. Vậy còn 2 sai lầm làm giảm hiệu quả của Sơ đồ tư duy, cũng như 3 giải pháp để nhân đôi sức mạnh của nó là gì? Hãy tiếp tục khám phá.

Trông nó khá sặc sỡ, nhưng thực ra chỉ có 4 màu chủ đạo: Đỏ, Tím, Xanh lá, Xanh biển. Và bạn nên dùng bút nước thì tốt hơn là bút chì màu, và nét nhỏ hơn bút dạ nên dễ vẽ.

Với bài trên, sẽ càng rối hơn nếu bạn vẽ một sơ đồ tư duy với hình trung tâm là con cọp, và các nhánh tỏa ra xung quanh. Thật ra, bạn chỉ cần vẽ một sơ đồ đơn giản như bên dưới, là có thể hiểu và nhớ được toàn bộ. Thậm chí còn biết thêm là con cọp nào bị cắn hai lần ^^!

Đáp án là 9 con cọp. 5 con trong bài và 4 con ở background ^^!

Dạng sơ đồ đó Fususu gọi là sơ đồ quan hệ, biểu diễn mối quan hệ giữa các từ khóa. Và sai lầm thứ hai là mọi người thường áp dụng một dạng sơ đồ duy nhất với hình trung tâm ở chính giữa cho bất cứ đoạn văn bản nào. Nhưng sự thật là nếu dùng sai dạng sơ đồ, sẽ chỉ làm cho thông tin trở nên rối bời.

Vậy là bạn đã hiểu bản chất, cũng như biết được hai sai lầm phổ biến đang khiến nhiều người áp dụng sơ đồ tư duy không hiệu quả. Vậy giải pháp để khắc phục và nâng cao hiệu quả vẽ sơ đồ tư duy là gì?

Lọc từ khóa là bước quan trọng, nhưng lại hay bị bỏ qua nhất khi vẽ sơ đồ tư duy. Lợi ích đầu tiên, nó sẽ giúp bạn hiểu bài hơn, từ đó xác định được dạng sơ đồ cần vẽ, cũng như các bố trí và phân vùng hợp lý.

Làm sao để lọc từ khóa trong sơ đồ tư duy?

Tôi thường coi đoạn văn bản là một bộ phim ngắn, và bắt đầu đi tìm các nhân vật chính, nhân vật phụ và khoanh tròn chúng lại. Khi xác định được chúng và hiểu sự kết nối giữa chúng, tôi mới bắt đầu vẽ. Ngoài ra còn có một cách khá đơn giản nữa để xác định từ khóa là bỏ đi các từ thừa, bạn có thể tham khảo ví dụ cụ thể về việc lọc khóa trong bài viết “Làm phao câu nghệ thuật”

Một lần nữa, bạn có ghi nhớ tốt hay không phụ thuộc rất nhiều vào các hình ảnh trên sơ đồ tư duy. Nếu như bạn muốn nhớ tất cả nội dung trên sơ đồ tư duy, thì có một nguyên tắc cực kỳ quan trọng là: 1 từ – 1 hình. Tức là mỗi một từ phải có một hình ảnh đi kèm (hoặc thay thế bằng ký hiệu).

Khi thực hiện thí nghiệm “bí mật hình gợi nhớ” online và theo dõi kết quả, tôi thấy cũng tương tự như offline. Hầu hết mọi người đều nhớ được các từ như tư cách, tính cách, mối tình, v.v… bởi vì tôi đã sử dụng những hình ảnh gợi nhớ. Bản chất là nâng cấp game “đuổi hình bắt chữ” lên một tầm mới.

Để tạo ra hình gợi nhớ, bạn hãy chọn bất cứ một chữ nào dễ liên tưởng trong từ đó. Rồi vẽ ký hiệu cho nó, và giữ nguyên từ còn lại. Ví dụ “xích đạo”, hãy vẽ sợi xích và để nguyên chữ đạo. Hoặc nếu bạn tự tin, thì có thể chế biến luôn cả hai chữ. Ví dụ “thảo nguyên”, tôi vẽ một đám cỏ (thảo) và ký hiệu 100% (nguyên chất).

Với cách làm đó, bạn có thể nhớ được chính xác từng vị trí của từng từ trên sơ đồ. Còn với những con số như ngày tháng lịch sử, bạn có thể tham khảo cách nhớ số trong bài “Chinh phục đỉnh pi” hoặc cuốn sách Numagician, nơi tôi dành 5 năm để biến hóa những con số thành hình ảnh thú vị.

Với cách học truyền thống, thì để ôn lại bạn cứ đọc đi đọc lại nhiều lần. Nhưng với sơ đồ tư duy, thì cách ôn lại hiệu quả nhất không phải là bạn đọc đi đọc lại sơ đồ đó, mà là vẽ đi vẽ lại nó nhiều lần. Chính vì thế, tôi mới khuyên bạn không nên vẽ quá đẹp, mà hãy luyện tập tạo ra những ký hiệu gợi nhớ như trên, để khi vẽ lại bạn sẽ vẽ rất nhanh!

Ngoài ra, nhiều bạn cũng gặp một tình trạng là vẽ sơ đồ tư duy hay bị lệch chứ không cân đối. Chẳng có gì là hoàn hảo trong lần đầu tiên, nên cách khắc phục hiệu quả nhất của những sơ đồ vẽ lệch này là bạn… vẽ lại một lần nữa. Cách này vừa giúp sơ đồ cân đối hơn, vừa giúp bạn thuộc luôn (thường vẽ khoảng 3 lần là thuộc).

Mi lần vẽ lại, bạn cũng nên vẽ trên một tờ giấy nhỏ hơn. Điều này không những giúp giảm thời gian vẽ, mà còn kích thích bộ não phải sáng tạo hơn khi: bỏ bớt những từ khóa không cần thiết; tạo ra những hình gợi nhớ đơn giản và gọn gàng hơn. Nhờ đó mà hiệu quả sẽ lại được nâng cao hơn nữa.

Tóm lại khi bạn áp dụng sơ đồ tư duy vào việc học, bạn chớ bắt tay vào vẽ ngay, hãy thực hiện các bước theo đúng nguyên lý trí nhớ. Tìm từ khóa, xác định dạng sơ đồ và khi vẽ hãy sử dụng các hình gợi nhớ. Và sơ đồ bạn tạo ra không nhất thiết phải giống sơ đồ tư duy với hình trung tâm ở giữa, nhưng nó sẽ giúp bạn ghi nhớ tốt hơn!

Bonus: Một vài phần mềm vẽ sơ đồ tư duy trên máy tính miễn phí và hiệu quả

Với bạn nào thích các phần mềm sơ đồ tư duy dùng trên máy tính, bạn có thể tham khảo bên dưới. Dùng phần mềm có thể hạn chế khả năng ghi nhớ bài, nhưng nếu bạn ứng dụng trong công việc, phát triển ý tưởng, xây dựng mục tiêu, quản lý dự án… thì vô cùng tiện dụng.